Oι αποφυσιακές αρθρώσεις (ζυγο-αποφυσιακές) είναι πραγματικές διαρθρώσεις αποτελούμενες από
αρθρικό θύλακο, υμένα, χόνδρους και μηνίσκο. H αρθροπάθεια των αποφυσιακών αρθρώσεων συμβαίνει κυρίως στους αυχενικούς και τους οσφυϊκούς σπονδύλους και θεωρείται σοβαρό αίτιο πόνου που αντιπροσωπεύει το 15-20% των οσφυαλγιών.
Το πιο συχνό σύμπτωμα που αναφέρεται στην περιοχή του αυχένα είναι ο πόνος που πιθανόν να αντανακλά προς τον ώμο ή /και την ωμοπλάτη. Σπανίως ο πόνος περνάει το όριο του ώμου και συνεχίζει προς το βραχιόνιο. Ο πόνος είναι συνήθως ετερόπλευρος αλλά δεν αποκλείεται να είναι και αμφοτερόπλευρος. Ο πόνος μπορεί να είναι στατικός και να επιδεινώνεται με την κίνηση και την περιστροφή του αυχένα. Ο ασθενής συνήθως αναφέρει ευαισθησία στην τοπική πίεση παρασπονδυλικά.
Tα συμπτώματα των ασθενών είναι αμφοτερόπλευρη ή ετερόπλευρη οσφυαλγία εντοπιζόμενη πλάγια της μέσης γραμμής, με ενδεχόμενη αντανάκλαση στο γλουτό και το μηρό (ψευδοϊσχιαλγία). O πόνος χαρακτηριστικά επιτείνεται με την υπερέκταση της οσφύος, την ορθοστασία και την πρηνή θέση, ενώ μένει ανεπηρέαστος από το βήχα και το πτέρνισμα. Kατά την εξέταση δεν διαπιστώνονται ριζιτικά συμπτώματα. O ασθενής εμφανίζει ευαισθησία στην πίεση πάνω από τις αποφυσιακές αρθρώσεις και πόνο στην έκταση της οσφύος σε συνδυασμό με πλάγια κάμψη.
H θεραπεία περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη αντιρευματικά φάρμακα, φυσικοθεραπεία με φυσικά μέσα για την μείωση της φλεγμονής και με ειδικούς χειρισμούς και διατάσεις για την βελτίωση της κίνησης της περιοχής,διηθήσεις του αρθρικού θυλάκου με στεροειδή και σε ανθεκτικές περιπτώσεις ριζόλυση ή απονεύρωση της άρθρωσης με φαινόλη ή με ειδικά θερμικά ρεύματα (radiofrequency)